Χρησιμοποιείς τα social media ή μήπως σε χρησιμοποιούν αυτά;
Εάν είσαι και εσύ ανάμεσα στους εκατομμύρια ανθρώπους που χρησιμοποιούν τα social media και πιστεύουν πως είναι πολύ σημαντικά στη ζωή μας, θέλω να κάνεις για λίγο το ακόλουθο πείραμα.
Πάρε ένα φύλλο χαρτί και κάνε μία λίστα με τις πιο σημαντικές χρήσεις αυτών των δυνατοτήτων των social media. Μία λίστα με τις δραστηριότητες που σου προσφέρουν απλόχερα αυτά και έχουν αναμφίβολα εμπλουτίσει τη ζωή σου.
Αυτή η λίστα μπορεί να περιλαμβάνει πράγματα όπως:
- Την ικανότητα να βλέπεις τις φωτογραφίες των φίλων και των συγγενών σου
- Την ικανότητα να συνομιλείς με τους φίλους σου ή με όποιον άλλο θέλεις
- Την ικανότητα να ενημερώνεσαι με hashtags για τα τελευταία νέα αλλά και για οτιδήποτε σε ενδιαφέρει.
Σίγουρα διαβάζοντας τα παραπάνω θα σκέφτεσαι κι εσύ: «Κοίτα πόσο χρήσιμα πράγματα μας προσφέρει η τεχνολογία. Πώς θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι άχρηστη;».
Εδώ όμως έρχεται το δεύτερο κομμάτι του πειράματος. Υπολόγισε (με τιμιότητα) πόσες ώρες μέσα στην εβδομάδα ξοδεύεις για να ικανοποιήσεις αυτές σου τις ανάγκες.
Η αλήθεια
Παρόλο που οι περισσότεροι άνθρωποι λένε πως ο μέσος όρος χρήσης των social media είναι 15 – 30 λεπτά, η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Ο μέσος χρήστης χρησιμοποιεί τα social media περίπου δύο ώρες την ημέρα, δηλαδή 14 ώρες την εβδομάδα, ξοδεύοντας τον περισσότερο από αυτόν το χρόνο στο facebook.
Αυτή είναι η πραγματική αλήθεια που τα social media δε θέλουν να προσέξεις. Θέλουν η συζήτηση να σταματάει στο γεγονός πως η τεχνολογία είναι χρήσιμη και διευκολύνει πολύ την καθημερινότητά μας. Μετά ελπίζουν πως οι άνθρωποι θα ξεχαστούν και δε θα αναρωτηθούν για ποιο λόγο τα social media διεκδικούν το λιγοστό και πολύτιμο χρόνο μας και πως ενώ ξεκινήσαμε να δούμε κάτι συγκεκριμένο, καταλήξαμε να χαζεύουμε ώρες ατελείωτες.
Πάνω σε αυτό βασίζεται η επιχείρηση των social media.
Για να γίνουμε πιο σαφείς, αξίζει να αναφέρουμε πως οι περισσότεροι χρήστες μπορούν να έχουν το 95% της χρησιμότητας των social media, χρησιμοποιώντας τα δύο φορές την εβδομάδα. Μπορούν να μπουν είτε από τον υπολογιστή, είτε από το κινητό τους και να δουν τις τελευταίες φωτογραφίες των φίλων τους, να τσεκάρουν τα group στα οποία είναι μέλη ή ακόμα και να ενημερωθούν για τις εξελίξεις. Αυτό θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως ελεγχόμενη χρήση αυτών των συσκευών.
Τα social media δεν μπορούν να κερδίσουν τα δισεκατομμύρια που κερδίζουν τώρα, αν η χρήση τους γίνει ελεγχόμενη. Αυτό που χρειάζονται και επιδιώκουν είναι η παθολογική χρήση τους, που συμβαίνει κάθε φορά που πας να δεις κάτι συγκεκριμένο για παράδειγμα στο facebook και καταλήγεις να πιάνεις τον εαυτό σου 30 λεπτά μετά, να χαζεύει σε τελείως άχρηστες σελίδες.
Ο Tristan Harris, πρώην εργαζόμενος στη Google, εξηγεί πως αυτές οι εταιρείες, σχεδιάζουν τα προϊόντα τους, ειδικά τις εφαρμογές που είναι διαθέσιμες στο κινητό σου, με τέτοιο τρόπο ώστε να εκμεταλλεύονται τις ψυχολογικές αδυναμίες σου και να σε οδηγούν σε παθολογική χρήση των προϊόντων τους.
Για παράδειγμα:
- το like, δημιουργήθηκε με σκοπό να τσεκάρουμε όλο και πιο συχνά το λογαριασμό μας για να δούμε «πόσα like πήραμε» σε κάθε στάτους ή σε κάθε φωτογραφία μας,
- η δυνατότητα να «ταγκάρεις» άτομα στις φωτογραφίες σου, έχει ως βασικό σκοπό να δημιουργήσει ένα νέο κύμα αποδοχής, κάτι που ζητάμε απεγνωσμένα. Με αυτόν τον τρόπο, αυξάνεται ακόμα πιο πολύ ο χρόνος που δίνουμε για να τσεκάρουμε τους λογαριασμούς μας.
Ποια είναι η λύση λοιπόν;
Έχοντας αυτά κατά νου, δεν θα σου προτείνω να σκεφτείς να καταργήσεις εντελώς την ενασχόλησή σου με αυτές τις πλατφόρμες. Αντί για αυτό, θα κάνω μία πρόταση. Άλλαξε τη σχέση σου με αυτές τις συσκευές και από παθολογική χρήση κάνε ελεγχόμενη.
Συνέχισε να χρησιμοποιείς τα social media αν είναι απαραίτητο, αλλά με πρόγραμμα. Χρησιμοποίησέ τα μερικές ώρες την εβδομάδα και καλύτερα κάνε το από υπολογιστή καθώς αυτό θα σε βοηθήσει στη μείωση της χρήσης τους.
Έχεις πολύ λίγα να χάσεις, αφού και η ελεγχόμενη χρήση θα σου προσφέρει αυτά που εσύ θεωρείς σημαντικά. Αντίθετα, έχεις πάρα πολλά να κερδίσεις, αν διαθέσεις αυτές τις 14 ώρες την εβδομάδα σε κάτι πιο εποικοδομητικό και διασκεδαστικό, όπως το να βγεις βόλτες με τους φίλους σου.
Με εκτίμηση,
Βασίλης Σέμπος
