Γιατί κάποιες φορές οι γονείς μπορούν να αρκεστούν στα απολύτως απαραίτητα για τα παιδιά τους
Αν είσαι κι εσύ γονιός θα έχεις σίγουρα βρεθεί σε αντίστοιχη κατάσταση:
Καταφέρνεις να κανονίσεις για τα παιδιά σου δραστηριότητες εκτός σπιτιού για να μείνεις μόνος/μόνη στο σπίτι και κλείνοντας την πόρτα πίσω τους έχεις να αντιμετωπίσεις το χάος από το πάρτυ της προηγούμενης μέρας… Η κούραση κάνει τα πόδια σου να λυγίζουν, κι όμως πρέπει να φέρεις σε μια σχετική τάξη το σπίτι, πριν γυρίσουν όλοι.
Μοναδικός στόχος να αντέξεις ως το τέλος της μέρας
Υπάρχουν μέρες, ή και μεγαλύτερες χρονικές περίοδοι, που ως γονιός νιώθεις ήδη στην αρχή της μέρας πτώμα στην κούραση.
Έχεις κοιμηθεί ελάχιστα, γιατί όλη τη νύχτα έπρεπε να παλέψεις με εφιάλτες, επίμονο βήχα ή ακόμα και με… ενοχλητικά τσιμπιδάκια, που κράτησαν ξύπνια τα μικρά σου. Επιπλέον ένα επίμονο κρυολόγημα δε λέει να σου περάσει εδώ και μέρες και η καθημερινότητα σου είναι ασφυκτικά γεμάτη χωρίς την ελάχιστη δυνατότητα ηρεμίας.
Κάτι τέτοιες μέρες πραγματικά είσαι σε θέση να κάνεις μόνο τα απολύτως απαραίτητα. Τρέχεις έτσι κι αλλιώς πάνω-κάτω και εύχεσαι μόνο δύο πράγματα: να τα βγάλεις πέρα ως το τέλος της μέρας και τα παιδιά σου να παραμείνουν σώα και αβλαβή.
Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι θα αναγκαστείς να είσαι από πίσω τους όλη την ώρα. Γιατί πολύ απλά δεν έχεις την ελάχιστη ενέργεια να αντιμετωπίσεις τα πείσματά τους με τη δέουσα υπομονή, ούτε να κάνεις αυτό που είναι παιδαγωγικά σωστό για να έχουν καλή συμπεριφορά.
Το μόνο που καταφέρνεις είναι να αρπάξεις το παιδί που γκρινιάζει αρνούμενο να σε ακολουθήσει ή να του τάξεις μια λιχουδιά για να το πείσεις να κάνει αυτό που του ζητάς.
Κι αν έχεις την πολυτέλεια εκείνη τη στιγμή, βάζεις τα παιδιά σου μπροστά από μια οθόνη που παίζει κινούμενα σχέδια, μήπως και κατορθώσεις επιτέλους να κάνεις 2-3 δουλειές χωρίς να σε τρελαίνουν στις ερωτήσεις ή να σε παρακαλούν να παίξεις μαζί τους.
Κι όλα αυτά βέβαια έχοντας τρομερές τύψεις και νιώθοντας ότι είσαι απαίσιος γονιός.
Αποχαιρέτα τις μεγάλες προσδοκίες
Δεν πρόκειται φυσικά να επικροτήσω τις παραπάνω μεθόδους «διαπαιδαγώγησης», ούτε φυσικά θεωρώ πως είναι σωστό να αντιμετωπίζουμε τα παιδιά μας ως εμπόδια που πρέπει όπως-όπως να βγάλουμε από τη μέση για να ασχοληθούμε με τις σημαντικές υποθέσεις των ενηλίκων. Είναι όχι μόνο θεμιτό και ευκταίο, αλλά και επιβεβλημένο να υπάρχει τάξη και συνέπεια στην ανατροφή των παιδιών, καθώς επίσης και σαφή όρια στην καθημερινότητά τους.
Όμως εξίσου σημαντικό είναι να είμαστε ρεαλιστές, να διαχωρίζουμε τις περιπτώσεις «έκτακτης ανάγκης» και να γνωρίζουμε πώς να τις αντιμετωπίζουμε. Γιατί πράγματι υπάρχουν και θα έρθουν ξανά περίοδοι που το μόνο που μετράει είναι η «επιβίωση» της οικογένειας.
Ένας μέτριος γονιός είναι πάντα προτιμότερος από έναν εξαντλημένο γονιό, ανίκανο να ανταπεξέλθει στα βασικά. Το να ξέρεις πότε να σταματάς αφήνοντας κάποια πράγματα μισοτελειωμένα ή κάνοντας κάποια πράγματα μόνο στο ελάχιστο δυνατό, είναι πράγματι τέχνη.
Μακροπρόθεσμα η μανία μας για τη δήθεν «τελειότητα» τις περισσότερες φορές φέρνει τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα.
Εξαντλούμε όλους μας τους πόρους, όχι μόνο στα απαραίτητα, αλλά στοχεύοντας στην απόλυτη τάξη και καθαριότητα, στα φρεσκομαγειρεμένα γεύματα με τα καλύτερα υλικά, πασχίζουμε για να έχουν τα παιδιά μας και εμείς οι ίδιοι μια αψεγάδιαστη εικόνα και «να μην τους λείψει τίποτα», αρνούμαστε οποιαδήποτε βοήθεια, γιατί οι «τέλειοι» γονείς τα μπορούν όλα μόνοι τους.
Τελικά καταλήγουμε στην υπερκόπωση – και ίσως δεν το καταλαβαίνουμε καν – και βασικότερα ζητήματα, όπως η θέσπιση σαφών ορίων και η στέρεα και συνεπής διαπαιδαγώγηση των παιδιών, ξεφεύγουν τελείως από τον έλεγχό μας. Και μετά αναρωτιόμαστε τι φταίει, αφού «έχουμε δώσει τα πάντα γι’ αυτά τα παιδιά».
Αντιθέτως όταν φροντίσεις τις ώρες της «μάχης» να είσαι ουσιαστικός και να αρκείσαι στις μέτριες λύσεις, αφήνεις περιθώρια, έστω και τις λίγες στιγμές ηρεμίας, για να περάσεις ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά σου παίζοντας μαζί τους και μαθαίνοντάς τους καινούρια πράγματα, να ετοιμάσεις ένα θρεπτικό γεύμα για όλη την οικογένεια, να είσαι «παρών» με όλη τη σημασία της λέξης.
Το σίγουρο είναι ότι αυτές οι στιγμές γαλήνης θα εναλλάσσονται διαρκώς με εκείνες που αναφέραμε πιο πάνω, δηλαδή με την πίεση να διεκπεραιώσεις ένα σωρό δουλειές μέσα σε λίγη ώρα, να σκεφτείς και να οργανώσεις άλλες τόσες και να τρέχεις πίσω από τις ανάγκες των παιδιών σου. Και να μην τα προλαβαίνεις όλα τελικά.
Ουκ εν τω πολλώ το ευ
Το ίδιο ισχύει και για τις δουλειές του σπιτιού. Κανένα παιδί δεν έπαθε ποτέ τίποτα επειδή τα ρούχα του δεν ήταν σιδερωμένα. Ούτε επειδή τα βιβλία του μπερδεύτηκαν στα ράφια της βιβλιοθήκης και οι κούκλες συμμαζεύτηκαν στο κουτί με τα τουβλάκια. Ούτε καν επειδή το δωμάτιό του έμεινε για περισσότερες από μία μέρες ακατάστατο ή επειδή κοιμάται για περισσότερο από μία εβδομάδα στο ίδιο σεντόνι.
Αντίστοιχα και οι ενήλικες μπορούν να ζήσουν μια χαρά ακόμα κι αν τα καθαρά πιατικά χρησιμοποιούνται απευθείας από το πλυντήριο πριν καταλήξουν τακτοποιημένα στα ράφια και στα συρτάρια της κουζίνας, ακόμα κι αν οι κουρτίνες και τα χαλιά δεν πλένονται όσο τακτικά θα θέλαμε. Δεν είναι αυτά τα σημαντικά και απαραίτητα της ζωής.
Όσον αφορά στις κοινωνικές επαφές, που φυσικά έχουν μεγάλη αξία στη ζωή των ανθρώπων, μάλλον περιττεύουν κάτι τέτοιες δύσκολες μέρες. Μη νιώθεις τύψεις αν χρειάζεται να αποφύγεις την ψιλοκουβέντα με τους γονείς των συμμαθητών, όταν πρέπει να προλάβεις να διεκπεραιώσεις πλήθος εκκρεμοτήτων.
Ούτε όταν αργείς να απαντήσεις σε sms φίλων και συγγενών που σε ρωτούν για τα νέα σου ή έχουν κάποιο πρόβλημα και θέλουν τη βοήθειά σου. Μπορείς να απαντήσεις το βράδυ, αν φυσικά δεν αποκοιμηθείς διαβάζοντας παραμύθι στα παιδιά σου!
Είμαστε όλοι σώοι και αβλαβείς!
Όταν στο τέλος μιας τόσο απαιτητικής μέρας ξαπλώνεις επιτέλους στο κρεβάτι σου, επίτρεψε στον εαυτό σου τουλάχιστον να νιώθει ανακούφιση. «Τα κατάφερα και σήμερα!» Είναι όλοι αρτιμελείς και κοιμούνται. Κι ας έχουν μείνει τα αποφάγια από το δείπνο στο τραπέζι, τα απαραίτητα έγιναν.
Αποδέξου το χάος, ευχήσου η επόμενη μέρα να είναι καλύτερη και σκέψου τις όμορφες στιγμές που είχες με τα παιδιά σου τη μέρα που πέρασε. Σίγουρα θα υπάρχουν κάποιες. Τα παιδιά σου εξάλλου θα μεγαλώσουν αργά ή γρήγορα και τελικά θα σου λείψουν αυτές οι στιγμές.
Βασίλης Σέμπος
