Γιατί κάνουμε πράγματα που γνωρίζουμε ότι δεν είναι καλά για εμάς;
Όλοι γνωρίζουμε ποιες είναι οι κακές συνήθειες. Το κάπνισμα, το junk food, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ είναι μερικές από αυτές. Οι συνήθειες αυτές μας οδηγούν σε συμπεριφορές και καταστάσεις που πρέπει να αποφύγουμε αν θέλουμε να βελτιώσουμε τη ζωή μας.
Έρευνες έχουν δείξει ότι συνήθειες όπως η έλλειψη άσκησης, η κακή διατροφή, το κάπνισμα και το αλκοόλ, είναι μερικές από τις αιτίες που προκαλούν τους μισούς περίπου θανάτους στις ανεπτυγμένες κοινωνίες.
Γιατί λοιπόν ενώ ξέρουμε ότι οι κακές συνήθεις είναι καταστροφικές για τον εαυτό μας, συνεχίζουμε να τις εφαρμόζουμε;
Γιατί δεν μπορούμε να αντισταθούμε στις κακές συνήθειες
Όλοι ενδίδουμε σε κακές συνήθειες παρόλο που ξέρουμε πως δεν είναι καλές. Παρακάτω ακολουθούν μερικοί από τους λόγους που μας οδηγούν σε αυτή τη συμπεριφορά.
Οι κακές συνήθειες σου δίνουν την ασφάλεια που χρειάζεσαι
Είναι πολύ σημαντικό για μας να νιώθουμε ασφαλείς και άνετοι και να είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε ό,τι χρειαστεί προκειμένου να φτάσουμε σε αυτό το στάδιο.
Κάθε απόφαση που παίρνεις οφείλεται υποσυνείδητα στο γεγονός ότι επιθυμείς να είσαι άνετα. Το ευχάριστο συναίσθημα που νιώθουμε όταν είμαστε άνετα, κάνει τον εγκέφαλό μας να αναζητά συνεχώς αυτή την αίσθηση, ακόμα κι αν προέρχεται από μία κακή συνήθεια.
Αυτός είναι ο λόγος που ενδίδουμε συνεχώς σε κακές συνήθειες και μας είναι δύσκολο να σταματήσουμε. Μας προσελκύει δηλαδή, η ευχάριστη αίσθηση και ας πηγάζει από καταστροφική συνήθεια.
Το να καπνίζεις όταν έχεις διάλειμμα, κάνει τον εγκέφαλό σου να συνδυάζει αυτή σου την πράξη με το αίσθημα της ελευθερίας και της ξεκούρασης. Το αλκοόλ πάλι σου δίνει την αίσθηση ότι ξεκουράζεσαι και περνάς καλά μετά από μία δύσκολη εβδομάδα. Η σκέψη να γυμναστείς ή να προσπαθήσεις για κάτι, έχει αντικατασταθεί από κάτι ευκολότερο όπως το να κάτσεις στον καναπέ και να δεις τηλεόραση.
Όλοι έχουν κακές συνήθειες, δεν είσαι ο μόνος
Τείνουμε να θεωρούμε πως μία κακή συνήθεια είναι καλή, αν αποτελεί συνήθεια ολόκληρης της κοινωνίας. Αν ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού κάνει ακριβώς το ίδιο πράγμα με σένα, τότε δεν πρέπει να είναι πολύ κακό, έτσι δεν είναι; Δεν είναι δύσκολο να βρεις κακές συνήθειες που είναι κοινωνικά αποδεκτές, όπως το κάπνισμα ή η κοπάνα.
Φράσεις όπως «ένα ακόμα δε θα με πειράξει» ή «είχα μία δύσκολη μέρα, θα ξεκινήσω αύριο τη διατροφή» είναι συνηθισμένες. Είναι πολύ πιθανό αυτές οι σκέψεις να πηγάζουν από τις ενοχές που έχουμε, αφού γνωρίζουμε πως αυτό που κάνουμε είναι κακό.
Επίσης χρησιμοποιούμε παραδείγματα για να δικαιολογηθούμε, όπως «ο παππούς μου κάπνιζε κάθε μέρα και έζησε μέχρι τα 90». Το μυαλό μας ψάχνει συνεχώς να βρει κάτι για να δικαιολογήσει τις πράξεις μας.
Οι επιπτώσεις των κακών συνηθειών
Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν τις επιπτώσεις αυτών των συνηθειών. Προειδοποιήσεις για τις επιπτώσεις του καπνίσματος βρίσκονται σε όλα τα πακέτα των τσιγάρων. Διαφημίσεις σε τηλεόραση και περιοδικά δείχνουν τα οφέλη της σωστής διατροφής. Ποια είναι όμως τα πραγματικά μακροπρόθεσμα προβλήματα των κακών συνηθειών;
- Ασθένειες και καταστροφή των κυττάρων
- Κατάθλιψη
- Κακή σωματική κατάσταση που προκαλεί πόνους
- Διάφορασοβαράσωματικάπροβλήματα
Τα περισσότερα από αυτά δεν τα παρατηρούμε και έτσι δεν έχουμε το χρόνο να τα αντιμετωπίσουμε όταν εμφανιστούν. Γι΄ αυτό πρέπει να είμαστε συνειδητοποιημένοι από νωρίς με τις πράξεις μας και τα αποτελέσματα που θα έχουν στο μέλλον.
Πως να σταματήσεις τις κακές συνήθειες
Είναι δύσκολο να κόψεις συνήθειες που είναι ριζωμένες στην καθημερινότητά σου. Το στρες είναι συνήθως η αιτία πίσω από κάθε κακή συνήθεια και έτσι αυτό που χρειάζεται, είναι ένας επανα-προγραμματισμός του εαυτού σου.
Πρώτα απ’ όλα πρέπει να βρεις ποιες είναι οι κακές συνήθειές σου και κάθε πότε εμφανίζονται. Οδηγείσαι σε αυτές ασυναίσθητα; Αναρωτήσου γιατί έχεις αυτή την κακή συνήθεια.
Ακόμα, είναι πολύ σημαντικό να υποσχεθείς στον εαυτό σου ότι θα προσπαθήσεις να μειώσεις αυτές τις συνήθειες. Τώρα που καταλαβαίνεις τι είναι αυτό που πυροδοτεί την κακή συνήθεια, μπορείς να βρεις κάτι θετικό να το αντικαταστήσεις;
Για παράδειγμα, αν κάθε βράδυ θέλεις να φας μία σοκολάτα, μπορείς να βρεις ένα υγιεινό σνακ για να την αντικαταστήσεις; Αν το πρόβλημα που σε οδηγεί στην επιθυμία για σοκολάτα είναι το στρες, προσπάθησε να το μειώσεις πηγαίνοντας για τρέξιμο ή κάνοντας κάτι χαλαρωτικό.
Το πιο σημαντικό όμως είναι να έχεις επιμονή. Αν θες οι καλές συνήθειες να παραμείνουν συνήθειες, θα πρέπει να επιμείνεις. Πρέπει να φτάσεις στο σημείο ώστε να γίνονται φυσικά και όχι με το ζόρι.
Όλα έχουν να κάνουν με τη δημιουργία ενός νέου, καλύτερου και θετικού τρόπου σκέψης.
Το να ζήσεις μία χαρούμενη και πιο θετική ζωή έχει να κάνει με τις συνήθειες που έχεις. Κατάλαβε που σε οδηγούν αυτές που έχεις ήδη και αν δεν είναι καλές, αντικατέστησέ τες με τις σωστές. Αυτό δε θα βοηθήσει μόνο το μελλοντικό σου εαυτό αλλά και τον τωρινό σου, αφού θα ζεις κάθε στιγμή θετικά!
Βασίλης Σέμπος
